Çalışma Yaşamında ve Üniversitede Kadın Sorunları
Mart 14, 2016
Hacettepe Üniversitesi Öğretim Elemanları Derneği (HÖeDer) tarafından 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nedeniyle 9 Mart 2016 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye Yerleşkesi Kültür Merkezi S Salonu’nda ÇALIŞMA YAŞAMINDA ve ÜNİVERSİTEDE KADIN SORUNLARI konularının ele aldığı bir etkinlik düzenlenmiştir.
Kendileri de HÖeDer üyesi olan Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Haluk ÖZEN’in de teşrifleriyle gerçekleşen etkinliğe HÖeDer Başkanı Prof. Dr. Şafak GÜÇER kolaylaştırıcı ve ODTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ayşe AYATA ile Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (HÜKSAM) Müdürü Prof. Dr. Şevkat BAHAR ÖZVARIŞ konuşmacı olarak katılmışlardır.
Konuşmaları süresince Prof. Dr. Şevkat BAHAR ÖZVARIŞ, çalışma yaşamında kadınların sorunlarına ilişkin bir perspektif çizmiş, Prof. Dr. Ayşe AYATA ise üniversitede çalışan kadınların sorunlarını öne çıkarmıştır.
Toplantıda öne çıkan kimi tespit ve öneriler aşağıdadır:
1. Kadınların iş gücüne katılımı düşüktür. Kadınların okuma-yazma bilmeme oranı %10’dur.
2. Kadın sadece % 25’i temel eğitimi tamamlayabilmekte, sadece %10’u üniversiteden mezun olabilmektedir.
3. Üniversite mezunu kadınların %68’i iş gücüne katılabilmektedir.
4. Ekonomik alanda, çalışma yaşamı olarak tanımlanan alanlarda özne olarak “örtülü bir şekilde” cinsiyet olarak erkekler ele alınmaktadır. Ücretli işgücü piyasalarında, aynı mesleği yürüten kadın ve erkekten, erkek olan tercih edilmektedir.
5. Kadın için “anne” ve “eş” olarak belirlenen toplumsal cinsiyet rolü, kadın ve erkeğe ait işlerin ne olduğuna dair toplumsal cinsiyet kalıp yargıları, kadın ve erkek işgücünün farklı mesleklere yönelmesine, bu da mesleki cinsiyet ayrımcılığına yol açmaktadır. Bu nedenle kadınlar erkeklere göre daha düşük statülü mesleklere yönelmekte ya da aynı iş/meslek alanında daha düşük statüde çalışmakta ve yönetsel kademelere gelememektedirler.
6. Kadınlar iş yerinde çalıştıkları iş kollarına göre farklı tehlikelere maruz kalmakta, bunlar da farklı sağlık sonuçlarına neden olmaktadır.
7. Evdeki toplumsal cinsiyet rol ayrımı, çalışan kadının iş yüküne ev işlerini de eklemektedir.
8. Eşitlik, iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilişkilidir. Oysa çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet eşitsizliği görmezden gelinmektedir. Bu açıdan toplumsal cinsiyete nötr/kör bir bakış açısından söz edilebilir.
9. Çalışan kadınların risklerinin saptanması ile ilgili bilimsel araştırmalarda boşluk bulunmaktadır.
10. Toplumsal cinsiyet eşitliğini geliştirici önlemler alınmalıdır. Bu önlemler arasında “toplumsal cinsiyet eşitliğini ana plan ve politikalara yerleştirmek, çalışma yaşamında cinsiyete duyarlı bakış açısı ile veri toplanması ve araştırmaların yapılması ve toplumsal cinsiyet etki değerlendirmesi yapmak” yer almalıdır.
11. Aile sorumlulukları”, “çocuk bakımı yükümlükleri” gibi nedenlerle kadınlara esnek çalışmayı bir seçenek olarak sunmak yerine, tam zamanlı ve tam güvenceli istihdam olanakları sağlayacak yasal düzenlemelere gereksinim bulunmaktadır.
12. Kadın/erkek olmasına bakılmaksızın en az 50 işçi çalıştıran kamu/özel tüm işyerlerinde ücretsiz, nitelikli (vardiya koşulları dikkate alınarak gerektiğinde 24 saat çalışan) kreş ve bakımevleri açılması zorunlu olmalıdır.
Konuşmaların ardından katılımcılar görüşlerini belirtmişlerdir. Toplantı, HÜ Rektörü Prof. Dr. Haluk ÖZEN ve HÖeDer Başkanı Prof. Şafak GÜÇER’in bütün katılımcılar adına konuşmacılara teşekkürü ile son bulmuştur.
Etkinliklerde kullanılan “Akademi ve Kadın” ve “Çalışan Kadın” başlıklı sunumları ağağıdaki linklerden indirebilirsiniz.